ទំនៀមទំលាប់ប្រពៃណីសែនព្រេនដូនតា​ និងពិធីជូនដំណេីរនិវត្តន៍ដូនតាទៅស្រុក

**ពិធីសែនដូនតា​ (ល្ងាចថ្ងៃ១៥រោច​ ខែភទ្របទ)

ដោយមានជំនឿទៅលេីលទ្ធិព្រលឹងតាំងពីបុរមបុរាណមកទេីបមានទំនៀមទម្លាប់ធ្វេីពិធីសែនដូនតានេះរៀងដ៏រាបមកទល់សព្វថ្ងៃនេះ។ 

នៅតាមគ្រួសារនីមួយៗគេបានរៀបចំបោសសំអាតផ្ទះសំបែងដេីម្បីទទួលព្រលឹងដូនតា​ ដូចគេត្រៀមទទួលភ្ញៀវកិត្តិយសដូច្នោះដែរ។  នៅក្នុងបន្ទប់ពិសេស​គេបានក្រាលកន្ទេលថ្មីៗ​និងមានរៀបចំនំអន្សម​ នំគម​ នំជាល​ ផ្លែឈេីដោយដាក់ថាស​ ចានតាមប្រភេទ។ នៅលេីនំចំណីទាំងនេះគេមានដោតកូនទង់ក្រពេីតូចៗជានិមិត្តរូបនៃព្រលឹងដូនតា​ មានថូផ្កាដ៏ល្អស្រស់និងកំប៉ុងដោតធូបទៀនទៀតផង។ គេខ្ចប់អំបិលបន្តិច​ និងអង្ករបន្តិចដាក់ក្នុងស្លឹកចេក​ រួចគួចវេចជាកូនកញ្ចប់តូចៗ​ដែលគេចាត់ទុកថាជាស្បៀងចាំបាច់សម្រាប់ធ្វេីដំណេីរផ្លូវឆ្ងាយ។ ជួរជាបន្ទាប់មកទៀតមានរៀបចំ​បាយ​សម្លសុទ្ធតែម្ហូបពិសេសច្រេីនមុខជាអាទិ៍គឺខជេីងជ្រូក​ ឆា​ សម្លចាប់ឆាយ​ មាន់ស្ងោរ។ល។ មួយថាស​ទៀត​មានរៀបចំដាក់បាយប្រាំចានជងចង្កឹះ​ ភេសជ្ជ:រួមមានទឹកតែមួយប៉ាន់ដាក់លេីថាំងតែ​រួមទាំងពែងផង​ ទឹកក្រូច​ជាច្រេីនកំប៉ុង​ ស្រា​ដាក់ដប​ ឬដាក់កំប៉ុងទៅតាមកាលសម័យនិយម។ របស់ពិសេសដោយឡែកទៀតគឺស្លាជីប​ បារីជីប​ ម្លូ​ ស្លា​ ទៀន​ ធូប​ និងស្លាធម៌។   

នៅវេលាប្រមាណជាម៉ោង៥ល្ងាចត្រូវនឹងពេលគោ​ ចូល​ក្រោលត្រូវតាមប្រពៃណីពីបុរាណមក​​ គេតែងប្រារព្ធពិធីសែនព្រេនដូនតាដោយអញ្ចើញ​ចាស់ទុំក្នុងស្រុកបី​ ឬបួននាក់​ ដែលមានបទ​ពិសោធន៍ក្នុងការសែន​​ ឬក៏មានសំដីថ្វីមាត់បុិនប្រសប់និយាយ​​អោយមកជួយ​ចាត់ចែងពិធីសែន​ដូចតទៅនេះ៖

លោកតាចាស់ស្រុក ក៏ប្រាប់អោយម្ចាស់ផ្ទះដុតទៀនធូប  ភ្លឺព្រោងព្រាត​ ហើយក៏ចាប់ផ្តើមសែន ដោយនិយាយដូច្នេះថា ​"ឱ!​ ព្រះតេជះអើយ​ ថ្ងៃនេះថ្ងៃជា​ពេលវេលាល្អ​ ហេមន្តវស្សន្តរដូវ​​  កូនចៅទាំងអស់បានរៀបចំអាហារភោជនមាននំចំណី បង្អែម ចំអាប ហូរហៀរ ពោរពាសទទួលជីដូនជីតាញាតិកាទាំង​ ប្រាំពីរសន្តាន សូមអស់លោកអញ្ចើញមកសេពសោយអោយឆ្អែតឆ្អន់ស្កប់ស្កល់ហើយក៏សូមអោយពរសព្វសាធុកា​​​​ មកដល់កូនចៅ​ អោយបានសុខសប្បាយ រកសុីកើតកាល​​ វាលគុម្ព​ ត្រជាក់ត្រជុំដូចទឹកអង្គបំពង់ខ្ចី​​​​​ កើតមាសដូចគេចាក់​ កើតប្រាក់ដូចគេគរ កើតស្រូវអង្ករបរិបូណ៌ហូរហៀរ​  ព្រមទាំងកំចាត់បង់អស់ឧបទ្រពចង្រៃ​ ជំងឺដំកាត់​ ទាំងមនុស្ស ​ទាំងសត្វ​​ អោយបានសុខសប្បាយរៀងតទៅ"។  លុះសែន​បាន​ពីរចប់ហើយ​​ គេចាប់បាយសម្ល​ នំចំណី​ មួយមុខៗបន្តិចដាក់​ទៅលើស្លឹកចេកមួយផ្ទាំង ច្រូចទឹក ច្រូចស្រា​ ជូនព្រលឹងដូនតា! គេនិយាយសែនព្រេនបែបនេះ​ ជាលើកទីពីរ ហើយសែនបញ្ចប់ជាលើកទីបី​ ដោយចាប់អាហារនំចំណី​សែនច្រូចទឹក​​ ច្រូចស្រា ​ដូចលើកទីពីរដែរ។ លុះសែនចប់ហេីយគេលៃទុកពេលប្រហែលកន្លះធូប​ ឫមួយធូបទេីបគេបន្ថយសំណែនទាំងប៉ុន្មានមុខនេះ​ យកមកចែកគ្នាផឹកសុីហ៊ោកញ្ជ្រៀវសប្បាយរីករាយរហូតដល់ពាក់កណ្តាលអាធ្រាត។  ជួនកាលគេរាំរែកកំសាន្តសប្បាយបន្ទាប់ពីពិធីជប់លៀងនេះមក។  នៅក្នុងភូមិទាំងមូលស្នូរសំណេីច​ ស្នូរសំរែក​សប្បាយរីករាយ​ ស្នូរចំរៀង​ ស្នូរតន្ត្រីលាន់ឮទ្រហឹងអឺងអាប់រហូតពាក់កណ្តាលអាធ្រាត​ ឫទល់ភ្លឺក៏សឹងមាន។  នេះគឺជាការលំហែរកំសាន្តរបស់គ្រួសារកសិករខ្មែរនៅតំបន់ជនបទស្រុកស្រែចំការក្នុងឱកាសបុណ្យភ្ជុំនិងសែនដូនតាបន្ទាប់ពីការហត់នឿយក្នុងកិច្ចការភ្ជួររាស់ដកស្ទូងអស់ពេលជាច្រេីនខែកន្លងមក​ ។ 

**ពិធីជូនដំណេីរនិវត្តន៍របស់ដូនតា​ (ព្រហាម១កេីតខែអស្សុជ)

ខ្មែរយេីងជឿថាក្រោយពេលសេពសោយក្រយាអាហារភោជនាដែលកូនចៅសែនព្រេនជូនពិសារ​យ៉ាងឆ្ងាញ់និងឆ្អែតស្កប់ស្កល់ហេីយនោះដូនតាសម្រាកនៅលេីផ្ទះជាមួយកូនចៅពេញមួយយប់។  ខ្មែរយេីង​មានអារម្មណ៍ថាថ្ងៃនេះ​ យប់នេះហាក់ឃេីញដូនតានៅក្បែរៗខ្លួនដោយសេចក្តីពេញចិត្តសប្បាយរីករាយ​ និងពោរពេញដោយក្តីនឹករលឹក​ អំណរសាទរក្រៃលែង។ លុះព្រឹក​ព្រលឹមឡេីងឪពុកក្នុងគ្រួសារប្រេីកូនឱ្យទៅ​សក​ស្រទបចេកយកមកធ្វេីទូកសម្រាប់ជូនដំណេីរដូនតាវិលត្រលប់ទៅស្រុកវិញ។  គេយកស្រទបចេក​ប្រវែងប្រហែល៧០​ ទៅ៨០សង់ទីម៉ែត្រមកច្នៃធ្វេីទូក។  គេកាត់នំផ្សេងៗមួយមុខបន្តិចៗ​ បាយបិណ្ឌដាក់ក្នុងទូករួមទាំងកូនកញ្ចប់អង្ករ​ កូនកញ្ចប់អំបិល​ ម្លូ​ ស្លា​ បារី​ អុជទៀនធូបដោតពីទៅលេីនំចំណីព្រមទាំងដោតទង់ក្រពេី​ជាតំណាងព្រលឹងដូនតានៅក្បាលនិងកន្សៃទូកផង។  នៅពេលរៀបចំដាក់អាហារចំណីគ្រប់មុខនៅក្នុងទូករួចសព្វគ្រប់ហេីយ​ គេសែនព្រេនជាលេីកចុង​ក្រោយដោយអុជធូប​ អុជទៀននិយាយថា​ "ឱ! គុណតេជះម្ចាស់ថ្លៃ​ ព្រលឹងដូនតា​ ញាតិការទាំងប្រាំពីរសណ្តានដែលបានមក​លេង​នឹងកូនចៅអស់រយ:ពេល​១៥ថ្ងៃ​ បានមក​ពិសារអាហារចំណីដែលកូនចៅសែនព្រេនថ្វាយសេព​សោយ​ឆ្អែតស្កប់ស្កល់​ ឥឡូវដល់ពេលដល់វេលាត្រឡប់ទៅស្រុកវិញ​ សូមងាក​ក្រោយឱ្យពរមកកូនចៅបានប្រកបដោយសេចក្តីសុខ​ សេចក្តីចម្រេីន​ រកសុីមានបាន​ ប្រាសចាកជម្ងឺដំកាត់ផ្សេងៗ​ ។ ល។​ កូនចៅសូមជូនដំណេីរដូនតាអញ្ជេីញទៅស្រុកវិញតាមផ្លូវទូក​  សូមដំណេីរដូនតា​បានសុវត្ថិភាពតាមផ្លូវរហូតដល់លំនៅឋានបស់ដូនតា"​ ។ 

លុះធ្វេីកិច្ចនេះចប់សព្វគ្រប់អស់ហេីយ​ ឪពុកម្តាយក្នុងគ្រួសារបង្គាប់កូនឱ្យយកទូកដែលមានរបស់របរនំចំណី​ទៅបណ្តែតនៅតាមផ្លូវទឹកដូចជាអណ្តូង​ ស្ទឹង​ ព្រែក​ អូរដែលនៅជិតភូមិ។  ពេលនេះគេហាក់មានអារម្មណ៍ស្រងូតស្រងាត់បីដូចជាការនឹករលឹកអាឡោះអាឡៃសាច់ញាតិ​ដែលត្រូវបែកគ្នាពិតៗដូច្នេះឯង។  ក្មេងៗជាកូនជាចៅលុះបានរុញទូកឱ្យអណ្តែតទៅតាមខ្សែទឹកហេីយនោះវាហាក់ដូចជាសប្បាយរីករាយលេីកដៃ​លាដូនតា​ហេីយនិយាយអួតអាងប្រាប់គ្នាវាថាទូកដូនតាវាលឿនជាងទូកអ្នកឯទៀត។  គេតាមមេីលហូតផុតកន្ទុយភ្នែកទេីបត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ​ ជំរាបឪពុកម្តាយថាបានជូនដំណេីរដូនតាចុះទូកវិលទៅស្រុកវិញដោយសុខស្រួលហេីយ។ 

អត្ថបទ៖ ចងក្រងនឹងរៀបរៀងដោយសាស្ត្រាចារ្យ មៀច ប៉ុណ្ណ មន្ត្រីក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ នៃពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ

កែសម្រួលដោយ៖​ https://www.facebook.com/tepthidasangkran

រូបភាព៖​ ប្រភពចេញពីអ្នកខេត្តសុរិន្ទ​ (ប្រទេសថៃឡងដ៍)